by آبخیزداری و مدیریت منابع طبیعی، موضوع مهم در پدافند غیرعامل ایرانه. سیل و سیلاب و کشته شدن ده ها هموطن و زخمی شدن هزاران مسافر نوروزی و خسارت هزاران میلیاردی به زمینای کشاورزی، خودروها، زندگی مردم و داغدار شدن صدها خونواده در نوروز ۹۸، زنجیره های یه اتفاق تلخ در اول سال جدید هستن. زنجیره ای که داغ حذف معاونت آبخیزداری رو در اذهان زنده می کنه.
آبخیزداری، سیل، سیلاب، مدیریت بحران. چهار کلید واژه ای که شاید این روزا خیلی می شنوین.
آبخیزداری (Watershed Management)، به باور کارشناسان، علم و هنر برنامهریزی دائمی و اجرای اقدامهای لازم واسه مدیریت منابع بخشهای آبخیز مثل طبیعی، کشاورزی، اقتصادی و انسانی بدون ایجاد اثرات منفی در منابع آب و خاکه که می تونه به صورت مکانیکی یا بیولوژیکی باشه. آبخیزداری به زبون ساده مجموعه کارائیه که باعث تقویت سفرههای زیرزمینی، جلوگیری از سیلاب، ذخیرههای کوچیک و محلی آب، جلوگیری از فرسایش خاک و تقویت پوشش گیاهی میشه.
طرحای آبخیزداری با کم شدن اندازه فرسایش خاک، زمینه رو واسه نفوذ آب در خاک جفت و جور کرده و اونو تبدیل به منبع آبی واسه پایین دست حوضه خود می کنه.
بحران آب در ایران جدیه و آبخیزداری، بخشی از راه حله.
از کل ۶۰ میلیون هکتار از میدونای بیابانی و مرتعی کشور حدود ۲۵ میلیون هکتار مستعد عملیات آبخیزداریه.
در سه دهه گذشته واسه رفع مشکل خشکسالی ، جلوگیری از فرسایش بادی و هدر رفت آب حدود ۲ هزار طرح آبخیزداری در هشت میلیون هکتار از میدونای طبیعی کشور انجام شد که سهم سمنان از اجرای اون ۲۰۰ طرح بوده. در سال ۹۷ عملیات آبخیزداری در حدود یه میلیون هکتار از میدونای طبیعی کشور انجام شد و حالا دستکم در ۱۶ میلیون هکتار از میدونای مرتعی و بیابانی کشور اجرای عملیات آبخیزداری نیازه.
به گفته مسوولان امر در سال ۹۷ واسه اجرای طرحای آبخیزداری در کشور، ۲۰۰ میلیون دلار از محل صندوق پیشرفت ملی دادن. آبخیزداری راه موثری واسه درمان فرسایش خاک، کنترل آب و حفاظت از جنگلا در کشور مخصوصا در استانای خشک مثل سمنانه و نهادهای اجرایی با در نظر گرفتن خسارتای زیاد به وجود اومده به وسیله سیلابا، هرز روان آبا و فرسایش خاک باید این در اجرای این طرح بیشتر از قبل تلاش کنن. نکته مهم این که اجرای عملیات آبخیزداری راهی واسه پیشگیری از بحران آب در کشور و استان سمنانه.
بنا به آمار موجود حالا سیلابا در کشور هرساله حدود ۴۶ میلیون تن فرسایش خاک رو با خود داره که این اندازه فرسایش خاک یعنی هرساله برابر ۱۰ هزار هکتار زمین زراعی تخریب می شه که این مشکلات با عملیات آبخیزداری برطرف می شه.
حذف معاونت آبخیزداری
از اقدامات عمرانی و بیولوژیکی آبخیزداری میشه به ساخته شدن سدهای خاکی کوچیک، بندهای زیرزمینی و روزمینی سنگی-ملاتی، خشکهچینی، نهالکاری، بوتهکاری و کپهکاری و … اشاره کرد. تو یه کلام اگه کشوری کماب هستین باید آبخیزداری کنین و اگه پرآب با خطر سیلاب هستین باید آبخیزداری کنین!
با تقریب خیلی بالا با جربزه میتوان گفت میشد بجای سدسازیهای گسترده و تغییر اکوسیستمای منطقهای با اقدامات گسترده و اصولی آبخیزداری بدون هیچ سختی ای هم به کشاورزی خوب رسید هم محیط زیست رو بخوبی نگهداری.
اما اتفاقی که در ۳ تیر ۱۳۸۱ در دولت اصلاحات میافتد بسیار تلخه! دولت پس از ترکیب جهاد سازندگی در وزارت کشاورزی دومین ضربه سهمگین رو هم به پیکره منابع طبیعی کشور میزند و با حذف معاونت آبخیزداری، وظایف اونو به واگذار میکنه! اینجوری کل بودجه آبخیزداری در کشور به کمتر از یهدهم کم شده و در عمل ادامه فعالیتهای موثر آبخیزداری در کشور نابود میشه!
شاید اگه معاونت آبخیزداری تا حالا ادامه زندگی داده بود اثرات داغون کننده خشکسالی در سالهای پیش و سیلاب در چند روز گذشته به یهدهم کاهش مییافت.
برآورده های روشنی از وسعت آثار تخریبی سدسازیای گسترده در دست نیس، اما همین نکته کافیه که بدونیم اصل ۹۰ درصد از بحران ریزگردهای ایران در غرب و شرق کشور داخلیه که به بستن آب روی تالابها با ساختن سد باز می گیردد. ایران تنها کشور کم آب دنیا هستش که اصرار داره واسه تامین برق سدسازی! کنه.
با امید به اینکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در آخرین سال مجلس دهم، برگردوندن معاونت آبخیزداری به وزارت جهاد کشاورزی رو در دستور کار خود بذارن.
